Aanbiedingsbrief

Het college biedt de raad het jaarverslag en de jaarrekening 2024 aan. Hiermee legt het college verantwoording af over de realisatie van het afgesproken beleid en de financiële resultaten van de programmabegroting 2024. De jaarstukken vormen het sluitstuk van de planning- en control cyclus van het begrotingsjaar van de gemeente.

Het kabinet-Schoof is op dinsdag 2 juli 2024 op Paleis Huis ten Bosch beëdigd. Het nieuwe kabinet wordt gevormd door PVV, VVD, NSC en BBB en bestaat uit 16 ministers en 13 staatssecretarissen. Het kwam zeven maanden na de verkiezingen van 22 november 2023 en bijna een jaar na de ontslagneming van het kabinet Rutte IV tot stand.
Het hoofdlijnenakkoord 'Hoop, Lef en Trots' is op 16 mei 2024 gesloten tussen de fracties. Het kabinet-Schoof heeft het hoofdlijnenakkoord uitgewerkt in een regeerprogramma.
Met daarin de plannen voor de komende kabinetsperiode.

Het afgelopen jaar is de economie met 0,9 procent gegroeid en daarmee gelijk aan de groei van de Europese Unie (EU).
De groei is groter dan in 2023, toen de Nederlandse economie amper groeide met 0,1 procent en in dat jaar ook minder dan de economie van de EU.
De economische groei van het afgelopen jaar kwam mede door gestegen overheidsuitgaven, onder meer aan de zorg. Ook de consument heeft stevig bijgedragen aan de economische groei, ondanks de inflatie. In het laatste kwartaal kochten Nederlanders vaker elektronica, gingen ze vaker uit en gaven ze meer uit aan auto's.
Doordat de lonen sneller stijgen dan de inflatie, neemt het reëel beschikbaar inkomen van huishoudens toe, met 4,5% in 2024. Die inkomensstijging gebruiken huishoudens voor een deel om extra te sparen, onder meer om hun hypotheek af te lossen of om een woning te kopen. En zijn er bij veel mensen nog steeds zorgen over de hoge prijzen van boodschappen en energie.
Over het algemeen is de economie dus gestaag gegroeid. De werkloosheid is blijvend laag en er komen weer meer vacatures bij.
In Q3 van 2024 is de arbeidsmarkt iets minder krap geworden. Hoewel het aantal vacatures met 5.000 daalde en er 4.000 werklozen bijkwamen, blijft de vraag naar personeel groot.
Zo zijn er 106 vacatures per 100 werklozen. Het totaal aantal banen groeide met 18.000 naar 11,6 miljoen.
Wel zijn er bedreigingen voor onze economische groei, met name de grote internationale geopolitieke onzekerheid. Nederland blijft als handelsland gevoelig voor ontwikkelingen in het buitenland, zoals in het Midden-Oosten en de Russische oorlog in Oekraïne.

Vitale dorpen in een vitale gemeente

Woningbouw/gebiedsontwikkeling

De gemeente Opmeer is ambitieus en wil de komende jaren veel nieuwbouwwoningen bouwen. Een grote behoefte blijft aan betaalbare koop- en huurwoningen. Bij het woningbedrijf zijn 28 huurwoningen in Heerenweide opgeleverd en door blije huurders in gebruik genomen.
Vanuit een actieve rol als gemeente is de nieuwe gebiedsvisie Hoogwoud-Oost weer een stap dichter bij het realiseren van ongeveer 650 woningen. Door dit plan ligt er een kans om tegelijkertijd de verkeersdrukte op de Herenweg-Middelweg aan te pakken. Verder biedt dit plan mogelijkheden om invulling te geven aan groen voor natuur en recreatie en het nationaal Klimaatakkoord, dat iedere gemeente in Nederland verplicht om duurzame energie op te wekken. In het eerste kwartaal 2025 bespreekt de gemeenteraad de gebiedsvisie en is er weer een informatieavond voor inwoners.
Vanuit de Provincie Noord-Holland hebben we de prijs voor ‘best presterende gemeente nieuwbouwwoningen in de provincie Noord-Holland’ ontvangen.
Een wisselbokaal omdat de gemeente Opmeer procentueel de meeste woningen heeft gebouwd.

In 2024 zijn wij gestart met de Omgevingsvisie. De Omgevingsvisie is een vervolg op de Toekomstvisie en een toekomstbeeld van de hele leefomgeving in de gemeente. In 2025 zetten wij nieuwe stappen in dit proces en betrekken wij uiteraard uw raad in dit traject.

Een zorgzame gemeenschap

Om beter zicht te krijgen op de kosten binnen het sociaal domein wordt, samen met de gemeenteraad en de gemeente Koggenland, gekeken naar de juiste vorm voor modernisering van de financiële administratie. Onderdelen hiervan zijn o.a. de doorontwikkeling van het financiële dashboard en een zo eenvoudig mogelijke verwerking van financiële informatie in rapportages Naast de financiële rapportage wordt in overleg met de gemeenteraad de huidige kwartaalrapportage verder ontwikkeld naar een inhoudelijke trendrapportage over de ontwikkelingen in het sociaal domein. Met een financieel dashboard en een trendrapportage behoort kan de gemeenteraad beleid te kunnen maken over en sturing te houden op de ontwikkelingen in het sociaal domein.

Een duurzame toekomst

Een duurzame toekomst ontwikkelen we samen met andere Westfriese gemeenten en in lijn met het Pact van Westfriesland.
Eind 2024 liep de uitvoeringsagenda van het huidige Pact van Westfriesland 7.1 af. Dit is voor Regio Westfriesland aanleiding geweest om voorbereidingen voor een herijking van het Pact te treffen. De twee doelen van dit project zijn, een herijkt Pact met een uitvoeringsprogramma en een breed gedragen strategische agenda waarin de regionale ambitie, doelen en prioriteiten zijn bepaald. En een organisatie die in staat is om de in het Pact afgesproken ambitie en doelen te verwezenlijken, de agenda uit te voeren en het Westfriese belang goed naar buiten uit te dragen (o.a. in NHN). Door de complexiteit van maatschappelijke vraagstukken in Westfriesland en de noodzaak oom deze aan te pakken was er aanscherping van het Pact nodig en zijn drie focuspunten benoemd. Het versnellen van de woningbouw, zorginnovatie en nieuwe energie.
In oktober 2024 is de projectopdracht voor de herijking van het Pact vastgesteld en zijn de project- en stuurgroep geformeerd. In 2025 wordt een Herijkt pact verwacht.

We zijn trots op de ontwikkelingen die er het afgelopen jaar zijn geweest met betrekking tot de vestiging van een Small Modular Reactor (SMR) in Opmeer. In 2024 zijn er bestuurlijke gesprekken geweest met de regiogemeenten, zijn er voorbereidende stappen gezet om de haalbaarheid en inpasbaarheid van een SMR in de gemeente Opmeer te onderzoeken en hebben we regelmatig contact gehad met het ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG), Liander, de provincie, gemeente Borsele en nog veel meer relevante partijen. Daarnaast hebben we in december de gemeenteraad en inwoners geïnformeerd over, onder andere, kernenergie.
In februari 2025 heeft de gemeenteraad het college het mandaat gegeven om een intentieovereenkomst aan te gaan met een initiatiefnemer.
In 2025 gaan we voortvarend verder met het faciliteren van de komst van een SMR naar Opmeer. Dit is een langdurig proces waarin we, als een van de eerste gemeenten in Nederland die haar voorkeur uitspreekt voor kernenergie, veel moeten pionieren. Naast de enorme hoeveelheid groene energie die we hiermee kunnen opwekken (Opmeer is hiermee in één klap een van de duurzaamste gemeenten van Nederland!) bieden we met het doorlopen van dit proces ook handvatten voor andere gemeenten en provincies die geïnteresseerd zijn in SMR’s. Hiermee hopen we de ontwikkeling van SMR’s in Nederland te versnellen.

Een aantrekkelijk landschap

In en om onze heerlijke woonomgeving zijn in 2024 ook weer grote stappen gezet. Op vele plekken in onze gemeente zowel buiten als binnen de bebouwde kom is een enorme slag gemaakt met het omzetten van de ‘gewone’ openbare verlichting naar de veel duurzamere Ledverlichting. Na een geslaagde pilot zijn de nieuwe robotmaaiers in gebruik genomen en is een beregeningsinstallatie voor de sportvelden geïnstalleerd. Er zijn nieuwe slijtlagen aangebracht bij Koningspade en de Ooster Boekelerweg en zijn verkeersmaatregelen getroffen bij VVS.
Onze winterstrooiploeg heeft alle wegen die zijn overgenomen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier opgenomen in de route (verantwoordelijkheid van beheer voor wegen buiten de bebouwde kom is overgedragen van HHNK naar de gemeente Opmeer).
Het parkeerterrein bij zwembad Woudmeer is vernieuwd en er zijn mooie fietsenrekken geplaatst. En ook bij het IKC Hoogwoud is het parkeerterrein aangelegd.

Een bereikbaar bestuur

We werken samen met onze inwoners bij het realiseren van onze ambities. Per project beoordelen we hoe burgerparticipatie wordt ingezet. Er komt een online burgerpanel met een brede basis in onze gemeenschap om te zorgen dat we zoveel mogelijk inwoners en ondernemers van onze gemeente ook weten te bereiken. Door steeds weer wensen en meningen op te halen krijgen inwoners ruimte om eigen ideeën en initiatieven in te brengen. Inwoners worden actief betrokken bij de besluitvorming. Participatie is twee richtingsverkeer.
De dorpsraden vervullen een rol waarbinnen de inbreng van de gemeenschap aantoonbaar naar voren komt. Gebruikmakend van vooral (maar niet uitsluitend) de digitale weg zoeken we naar meer verbinding om meningen te peilen. We communiceren helder over besluiten die impact hebben. Beeldvormende bijeenkomsten kunnen we ook benutten voor de inbreng van inwoners. Wat de burger zelf kan en mag doen, faciliteren we.
Als gemeente blijven we werken aan de optimale dienstverlening en daarmee een steeds beter klantbeleving. Dat is een continu proces. We zetten social media in om onduidelijkheden te voorkomen en/of toe te lichten. En we maken werk van strategische communicatie vanuit de gemeente. Ook zetten we in op het versterken van het strategisch vermogen van de organisatie en het integraal werken.
De maatschappelijke opgaven staan altijd centraal!

Saldo jaarrekening 2024

De jaarrekening sluit met een positief saldo van € 2.952.000 Dit saldo is als volgt opgebouwd.

(bedragen x € 1.000)

Hieronder worden de meest belangrijke inhoudelijke beleidsaspecten besproken. Daarna volgt een overzicht van de grootste verschillen bij de Algemene Dienst tussen het begrote saldo van € 223.000 en het werkelijke saldo van € 761.000. Een verschil van € 984.000 (voordeel).

Binnen de programma's wordt per taakveld een verklaring gegeven van de verschillen tussen de begroting en de realisatie. In onderstaand overzicht is een samenvatting gegeven van de grootste financiële verschillen. Een toelichting op deze verschillen is opgenomen onder de tabel.

Bedragen x € 1.000

Dit bedrag is als incidenteel aan te merken.

Toelichting op de verschillen

Woningbedrijf

In het volkshuisvestingsverslag wordt verslag gedaan over het gevoerde beleid binnen het woningbedrijf. De begroting van het woningbedrijf 2024 na wijziging gaf een positief saldo van € 1.862.000. Het saldo van het woningbedrijf in de jaarrekening van de gemeente resulteert in een positief saldo van € 2.191.000

De belangrijkste redenen voor het verschil van € 329.000 staan hieronder.

Bedragen x € 1.000

Reserve Woningbedrijf

De gedragslijn is om het positieve of negatieve resultaat van het Woningbedrijf te storten in of te onttrekken aan de reserve Woningbedrijf. De reserve Woningbedrijf is ingesteld als risicoreserve voor de exploitatie van sociale huurwoningen. De stand van de reserve Woningbedrijf bedraagt per 31 december 2024 € 32.393.018 (inclusief resultaat 2024).

Grondbedrijf

Alle mutaties binnen het grondbedrijf, dit zijn o.a. uitgaven voor bouw- en woonrijp maken en inkomsten uit verkopen, worden verrekend met de boekwaarde van de resterende voorraad grond op de balans. Hierdoor zijn de uitkomsten van het grondbedrijf binnen de exploitatie budgettair neutraal.

Sinds 2017 zijn gemeenten verplicht om bij eventuele positieve resultaten op grondexploitaties winst te nemen. Over 2024 is voor de exploitatie van Heerenweide een tussentijdse winst berekend van € 576.000. Na verrekening met de deelnemende partijen resteert € 363.000. Dit bedrag is gestort in de Reserve grondexploitatie.

Financiële positie

Algemeen

De gemeente kon in 2024 aan de lopende verplichtingen voldoen in het kader van de reguliere bedrijfsvoering. De gemeente bleef het gehele jaar binnen de kasgeldlimiet.

Reserves en voorzieningen

De verantwoorde toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves kunnen anders dan in de vastgestelde begroting ook gebaseerd zijn op aparte raadsbesluiten; besluiten voortvloeiend uit de Kadernota en/of Najaarsnota, maar ook gebaseerd zijn op de Nota reserves en voorzieningen. Het jaarresultaat wordt middels een voorstel tot resultaatbestemming eerst aan de raad voorgelegd en daarna verwerkt.

De reserves zijn in 2024 toegenomen met een bedrag van ruim 3 miljoen euro. De voorzieningen zijn in 2024 ten opzichte van 2023 toegenomen met een bedrag van bijna 1 miljoen euro.

Voor een nadere toelichting op de reserves en voorzieningen zie hiervoor de toelichting op de balans.

Structureel resultaat

In onderstaande tabel staat het structurele resultaat weergegeven. Het opnemen van een dergelijk is verplicht volgenst het Besluit Begroting en Verantwoording. Voor de bepaling van dit resultaat wordt het resultaat van het Woningbedrijf buiten beschouwing gelaten.

Op basis van het huidig jaarrekeningresultaat (dus inclusief incidentele baten en lasten) van de Algemene dienst en het grondbedrijf worden vervolgens de incidentele baten en lasten uit het huidige jaarrekeningresultaat geëlimineerd. Dit geeft het volgende globale beeld van het structurele resultaat.

bedragen x € 1.000